Skrevet av Øyvind André Haram i Sjømat Norge. Organisasjonen er ein av Intrafish sine faste gjesteskribentar. De øvrige er: økonomiprofessor Bård Misund, Sigrid Ratvik Østvik - advokatfullmektig i Schjødt, Dag Sletmo – seniorrådgiver i DNB Seafood,oppdretter Sondre Eide, Nina Santi, seniorrådgiver i Inaq og Erlend Bullvåg, administrerende direktør i Kunnskapsparken Bodø.
Som taletrengt møring, glad i forsamlingar, ein god drøs, i løpet av eit 47 år gamalt sjømatliv – er det ein ting som eg ofte har undra meg over: Har me ikkje eit ufatteleg godt samhald? Får du ikkje kjensla over at vi er ein gjeng som heng svært godt i lag?
Greitt nok, no er eg kanskje høg på det heile etter intense dagar i Bergen, der vi i Sjømat Norge samla nesten 500 på Bryggen. Der og var samhaldet svært godt, trass i at raudgrøne politikarar prøvde intenst å stikke kjeppar i hjulet og slå splid i familien, med sin skattepolitikk.
Sjømat har vore ein sentral del av mitt liv, sidan eg vaks opp på ei øy i havgapet der entusiastar starta opp med havbruk på 80-talet. I dag er det ein del av Mowi og sørgjer for viktige arbeidsplassar i kommunen. Eg jobba 12 år i NRK, knappe to år i bank. Eg veit lite om frisørbransjen, korleis heismontørane heng saman eller feiarbransjen har full fyr når dei samlast? Hjå oss vil eg påstå at det er unikt.
Som ein nytilsett sa til meg i Bergen, over kaffikoppen i ei av pausane. Eg spurde om korleis det hadde vore dei fyrste månadene. Vedkomande sa: «Øyvind, kva i all verda slags gen er i havbruk? Går alle på same fôr». Eg spøka sjølvsagt og sa det var fordi vi et så mykje laks.
Då eg byrja i Sjømat Norge for snart 13 år sidan, var vi rundt 400 medlemsbedrifter. No er vi over 850. Ja, det seier sjølvsagt noko om at vår næring veks, at vi i Sjømat Norge har opna opp for både leverandørindustrien, fiskehelse, reiarlag og meir til. Likevel, eg er sikker på at noko av årsaka til at vi også veks er at folk set pris på å vere ein del av det vi tilbyr. Når vi spør folk etter konferansar, kvifor kjem du, kva er årsaka til at du melder deg på? 9 av 10 seier samhaldet, å møte folk.
Eg vil og påstå at dette samhaldet berre ikkje er unikt i havbruk. Som følgje av at villfisk og havbruk veks meir saman, er det og tette band på tvers. Mykje av kapitalen frå laks har vore investert i både pelagisk, kvitfisk, restråstoff og andre. Eit tau er eit tau, salt er like viktig uavhengig om det dryssast på laks eller torsk. Familien veks.
Samhald får ein ofte av motbør. Er det noko norsk havbruk har hatt dei siste 50 åra er det oppoverbakkar. Stikkord som straffetoll, dumpinganklager, konkursar, lakseberg og no grunnrenteskatt. Alle desse heftige motbakkane har nok bidratt til at vi står sterkare saman.
Men, det er vel ikkje berre slik at det er utfordringar som gjer at vi trivets godt saman? Kva i all verda gjer at vår familie har noko eg hevdar er unikt?
Vegen til folks hjarte går gjennom magen, heiter det i ordtaket. Kva har vi? Eit produkt som er ernæringsrikt, sunt, fantastisk godt og ikkje minst: Folk over heile verda set enormt pris på det. Tenk kor mange millionar gode samtalar det over heil verda, der folk hyggjer seg med sjømat frå Noreg? Kvar einaste dag! Det du gjer, det du er ein del av. Slikt er unikt, skaper samhald, gjer oss stolte. Eg trur svaret ligg der.
PS! På tampen, og lærdom frå Bergen: Vi må bli betre til å vise samhaldet og gleda til resten av Norge. Når vi får millionar verda over til å juble for sjømaten, bør vi absolutt klare det og her heime.
